بررسی نحو¬ۀ نشانه‌گذاری درختان و تأثیر آن بر تودۀ جنگل (مطالعۀ موردی: پارسل 149 سری شوراب گلبند)

نشانه‌گذاری، ابزاری برای پرورش توده‌های جنگلی است و یکی از مهم‌ترین دخالت‌های مدیریتی در جنگل به‌شمار می‌رود که نحوۀ اجرای آن، اثر مستقیمی بر تغییرات کمی و کیفی جنگل دارد. تحقیق حاضر با ارزیابی شرایط یک جنگل مدیریت‌شده در مقایسه با جنگل شاهد، به بررسی تأثیر نحوۀ نشانه‌گذاری درختان بر روند تغییرات کمی و کیفی جنگل و ارائۀ راهکارهایی برای هدایت این نشانه‌گذاری‌ها در مسیر درست می‌پردازد. در این تحقیق تمامی درختانی که در پاییز سال 1386 در پارسل 149 سری شوراب گلبند، نشانه‌گذاری شده بودند، قبل از عملیات قطع به‌صورت صددرصد آماربرداری شدند و کلیۀ مشخصه‌های کمی و کیفی آنها مانند قطر برابرسینه، کیفیت ساقه و نیز موقعیت مکانی آنها ثبت شد. نتایج بررسی‌ها‌ نشان داد که بیشترین نشانه‌گذاری و برداشت در طبقات قطری 60 سانتی‌متر و بالاتر انجام شده است، در حالی‌که این پارسل در مقایسه با پارسل شاهد دارای تعداد درخت کمتری در این طبقات بوده است. همچنین بیشتر فشار ناشی از این نشانه‌گذاری، روی گونۀ راش با درجۀ کیفی یک و در جهت تغییر شرایط به نفع گونۀ ممرز بوده است. به‌نحوی که نشانه‌گذاری صورت‌گرفته را به به‌گزینی راش مبدل ساخته و در مجموع سبب برداشت حجمی برابر 5/63 مترمکعب در هکتار از این پارسل شده است. این در حالی است که براساس تابع K رایپلی، پراکنش درختان نشانه‌گذاری‌شده در همین سطح نیز به‌شدت خوشه‌ای و مجتمع بوده است. آنچه باید در نشانه‌گذاری‌ها و اعمال مدیریت در جنگل بیشتر مورد توجه قرار گیرد، تغییر نوع نگرش در بهره‌برداری جنگل از تولید چوب به پرورش جنگل است، ضمن اینکه نباید از نقش اطلاعات درست، مناسب و منطبق بر شرایط رویشگاه، در اعمال مدیریت صحیح چشم‌پوشی کرد.